Pigiad
Mae chwistrelliad yn ffordd o gael cyffur hylifol i mewn i’r corff gan ddefnyddio nodwydd a chwistrell, fel arfer yn fewnwythiennol (chwistrellu i mewn i wythïen), weithiau’n fewngyhyrol (chwistrelliad mewn i gyhyr) neu isgroenol (ychydig islaw arwyneb y croen, a elwir yn popio’r croen). Mae effeithiau llawn y cyffur yn cael eu profi’n gyflym a dwys iawn gan ei fod yn cael y cyffur i mewn i lif y gwaed yn uniongyrchol ac yna i’r ymennydd. Mae pob dull o chwistrellu yn gallu bod yn hynod niweidiol – o bob ffordd o gael cyffuriau i mewn i’r system, chwistrelliad sydd â’r risgiau mwyaf o bell ffordd wrth iddo osgoi mecanweithiau hidlo naturiol y corff yn erbyn firysau, bacteria a gwrthrychau tramor. Mae mwy o risg o orddos, heintiau a phroblemau iechyd.
Derbyn y cyffur mewn modd mwy diogel
- Peidiwch â rhannu offer chwistrellu; mae hyn yn cynnwys dŵr o botiau, llwyau neu gwceri, hidlau yn ogystal â nodwyddau a chwistrellau. Mae’n syniad da i ddefnyddio hidlydd ar gyfer paratoi’r chwistrelliad.
- Sicrhewch fod gennych ddigon o nodwyddau ar gyfer chwistrellu ailadroddus
- Ceisiwch gylchdroi ardaloedd chwistrellu
- Sicrhewch fod unrhyw glwyfau yn cael eu trin cyn gynted â phosibl
- Mae gwres a chochni yn yr ardal chwistrellu yn arwydd o haint – ceisiwch sylw meddygol
- Sicrhewch fod eich offer yn gywir ar gyfer y defnydd a fwriadwyd (http://www.kfx.org.uk/resources/NeedleSize1pp.pdf)
- Ceisiwch gael gwared â nodwyddau a chwistrelli sydd wedi’u defnyddio yn ddiogel gan ddefnyddio blwch offer miniog a’u dychwelyd yn ôl at eich cyfleuster cyfnewid nodwyddau.
- Archebu Naloxone (Newydd) (https://dan247.org.uk/cy/archebu-naloxone/)
Sut Mae Cyffuriau’n Cael Eu Paratoi I’w Chwistrellu?
Mae rhai cyffuriau yn dod mewn ffurf ampwl yn barod ar gyfer eu chwistrellu fel naill ai hylif neu weithiau fel powdwr lle y gellir ychwanegu dŵr diheintiedig.
Mae cyffuriau eraill yn dod fel tabledi neu gapsiwlau sydd wedyn yn cael eu malu neu’u torri ar agor ac mae’r cynhwysion yn cael eu cymysgu gyda dŵr i wneud toddiant yn barod ar gyfer chwistrelliad.
Fel arfer mae cyffuriau eraill, yn enwedig heroin, amffetamin a chocên yn cael eu cyflenwi fel powdrau o gysondebau a phurdebau amrywiol sydd angen eu paratoi ar gyfer chwistrellu.
Mae angen i bowdrau a thabledi sydd wedi’u torri gael eu paratoi gan eu cymysgu yn gyntaf gyda dŵr. Bydd hefyd angen ychwanegu asid sitrig neu fitamin C at heroin ‘Brown’ ar y stryd er mwyn ei helpu i doddi. Mae bagiau bychan o’r rhain ar gael o gyfleusterau cyfnewid nodwyddau. Mae angen hidlo’r gymysgedd cyffuriau i dynnu cymaint o’r amhurdebau, sialc a llwch arall a allai gael ei gymysgu â’r cyffur.
Ble Mae’r Cyffuriau’n Cael Eu Chwistrellu?
Gall y chwistrelliad fod yn fewngyhyrol (i mewn i’r cyhyr) neu’n isgroenol (o dan y croen). Mae’r dulliau hyn yn gyffredin gyda’r rhai sy’n defnyddio steroidau anabolig androgenig, steroidau na ddylid byth eu chwistrellu i mewn i’r wythïen. Chwistrelliad mewnwythiennol (yn uniongyrchol i mewn i’r wythïen) yw’r ffordd a ffafrir gan y rhan fwyaf o ddefnyddwyr cyffuriau. Mae hyn oherwydd bod effaith cyflym y cyffur yn cynhyrchu rhuthr o lawenydd.
Beth Yw Risgiau Chwistrellu Cyffuriau?
- Mae gorddos yn risg gyson pryd bynnag y mae cyffuriau stryd yn cael eu chwistrellu. Mae hyn oherwydd bod 100% o’r cyffur yn cyrraedd yr ymennydd mewn un tro, ac o ganlyniad i hynny, mae’r effeithiau’n gyflym.
- Bydd lefel y goddefgarwch yn amrywio gyda phob unigolyn. Bydd hefyd yn amrywio dros amser. Mae goddefgarwch yn codi wrth ddod i gysylltiad â’r cyffur dro ar ôl tro felly bydd cyfnodau o ymatal yn cael eu dilyn gan ostyngiadau dramatig yn y lefelau goddefgarwch. Dyma pam mae cyn-chwistrellwyr sy’n dod allan o’r carchar mewn perygl o orddosio y tro cyntaf y maent yn chwistrellu ar ôl cyfnod o ymatal gorfodol.
- Mae gorddos yn fwy tebygol os yw’r defnyddiwr yn cymryd mwy nag un cyffur iselydd – alcohol, heroin, methadon, pregabalin, diazepam neu bensodiasepinau eraill – ar y tro. Mae cymysgu iselyddion ac ysgogyddion, megis cyfuniad o heroin a chocên, a elwir yn ‘speedball’, hefyd yn hynod o beryg gan fod yr effaith yn anrhagweladwy ac wedi achosi marwolaeth yn y gorffennol.
- Mae chwistrell o dabledi sydd wedi’u malu neu’u torri yn cario set o risgiau eu hunain. Mae’n rhaid i dabledi gael eu malu i bowdwr mân iawn cyn y gallant gael eu cymysgu gyda dŵr a’u chwistrellu. Er y gall y cyffur sy’n cael ei ddal o fewn y dabled doddi’n rhannol, ni fydd y dabled ei hun yn hylifo’n llwyr. Os defnyddir tabledi fel hyn yn barhaus, yn y pen draw, bydd gronynnau’n cronni yn llif y gwaed gan arwain at wythiennau caeedig, problemau’r arennau a chymhlethdodau eraill, fel thrombosis.
- Gall chwistrell ailadroddus yn yr un ardaloedd achosi niwed i’r croen a’r gwythiennau, gan arwain at wlserau, crawniadau a gwythiennau wedi’u dymchwel. Wrth i ddod o hyd i wythïen ddod yn anoddach, efallai y bydd y rhai sy’n chwistrellu yn troi at ardaloedd peryglach fyth fel y pibellau gwaed mân mewn bysedd neu fysedd traed, neu’r wythïen femorol yng nghesail y forddwyd.
- Mae cesail y forddwyd yn ardal beryglus iawn oherwydd y risg o daro’r wythïen femorol neu’r nerf femoral, gyda chanlyniadau’r ddau yn ddifrifol iawn. Mae’r broses o chwilio am ardaloedd mwy anhygyrch byth yn cynyddu’r posibilrwydd o daro nerfau neu wythiennau.
- Mae hylendid chwistrellu yn bwysig. Dylid sychu ardaloedd chwistrellu unwaith gyda swab diheintio.
- Dylid defnyddio’r nodwydd fwyaf priodol, mae hyn fel arfer yn golygu’r un lleiaf a fydd yn gwneud y swyddogaeth, yn dibynnu ar ble’r ydych yn chwistrellu.
- Ceisiwch gylchdroi ardaloedd chwistrellu yn rheolaidd. Mae hyn yn golygu defnyddio ardal wahanol ar y fraich neu’r goes bob tro. Bydd hyn yn caniatáu i’r meinwe craith i wella’n llawn.
Heintiau
- Mae’r risg o heintiau drwy firysau a gludir yn y gwaed megis hepatitis a HIV yn uchel wrth ddefnyddio offer chwistrellu nad yw’n ddiheintiedig ac sy’n cael ei rannu. Nid y chwistrell yn unig sy’n achosi peryglon ond hefyd y llwyau, cwceri, dŵr, potiau dŵr a pharaffernalia eraill a ddefnyddir i wneud cyffur ar gyfer chwistrelliad.
- Mae rhwydwaith o gynlluniau cyfnewid nodwyddau ar gael ar draws y DU. Mae’r rhain yn darparu offer newydd a diheintiedig i bobl sy’n chwistrellu cyffuriau.
- https://www.youtube.com/watch?v=SnsK_4gOYHU
- Dylai’r rhai nad ydynt yn gallu cael mynediad at gynllun cyfnewid nodwyddau yn rheolaidd o leiaf lanhau eu hoffer. https://www.youtube.com/watch?v=SnsK_4gOYHU